وەزیری تەندروستی حکومەتی پزیشکیان ڕایدەگەیەنێت، 500 کەس کە بەهۆی تەقینەوەی پەیجەرەکانی حزبوڵڵا لە لوبنان برینداربوون، لە نەخۆشخانەکانی ئێران چارەسەر کراون و 1500 نەشتەرگەرییان بۆ کراوە لە ماوەی هەفتەیەک تا 10 ڕۆژ لە ژێر بارودۆخی ئەمنیدا.
سەرلەبەیانی ڕۆژی پێنجشەممە 1ی سەرماوەز محەمەد ڕەزا زەفەرکەندی، لە کۆبوونەوەی بەرپرسانی بەسیجی خوێندکاران، لەبارەی ژمارەی نەشتەرگەرییەکانی ڕوونکردنەوە، ڕایگەیاند: "دەبوو چاوی بەشێک لە بریندارەکان دوو جار یان سێ جار نەشتەرگەری بۆ بکرێت، یان هەندێکیان نەشتەرگەرییان بۆ بکرێت".
بۆ ئەوەی نەشتەرگەری بۆ هەردوو چاو و دەستیان بکرێت”. سەرۆکی زانکۆی زانستە پزیشکییەکانی باقیەتوڵڵا هەروەها لە ٢٦ی ئەم مانگەدا ڕایگەیاند کە ٢٤٠ کەس لەو کەسانە لە نەخۆشخانەی باقیەتوڵڵای سەر بە سوپای پاسداران خەوێندراون. دابینکردنی خزمەتگوزاریی پزیشکی بەرفراوان و گرانبەها بۆ بریندارانی تەقینەوەی پەیجەرەکانی حیزبوڵڵا لە ئێران لە کاتێکدا ڕوویدا کە نەخۆشەکان لە ئێران ڕووبەڕووی چەندین گرفت دەبنەوە، لەوانە ماوەیەکی درێژخایەنی چاوپێکەوتن، تێچووی پشت شکاندنی چارەسەر و نەبوونی دەرمان.
ئه م هه واڵه هاوکارییه نزیکه کانی ئێران له گه ڵ حزبوڵای لوبنان نیشان ده دات و به شێوه یه ک ڕه هه نده کانی ئه م هاوکارییه له ڕووی پێشکه شکردنی خزمه تگوزاری و پشتیوانیی پزیشکی نیشان ده دات. ئەنجامدانی 1500 نەشتەرگەری لە ماوەی هەفتەیەک تا 10 ڕۆژ لەسەر 500 کەسی بریندار پێویستی بە کۆکردنەوەی بەرفراوانی سەرچاوە پزیشکییەکان و تیمەکانی نەشتەرگەری و دروستکردنی بارودۆخی ئەمنی تایبەت لە نەخۆشخانەکان هەبوو.
لێدوانەکانی محەممەدرەزا زەفەرگەندی سەبارەت بە زۆری ژمارەی نەشتەرگەرییەکان و جۆری برینەکان (چاو و دەست) ئاماژەن بۆ ئاڵۆزی و توندی برینەکان. ئەم ئاستە لە خزمەتگوزارییە پزیشکییەکان، جگە لە لایەنی مرۆیی، ڕادەی پابەندبوونی ئێران بۆ پشتیوانی لە هێزە وابەستەکراوەکانی لە ناوچەکەدا نیشان دەدات. ئەم جۆرە چالاکییانە بەزۆری وەک بەشێک لە سیاسەتی ناوچەیی کۆماری ئیسلامی بۆ بەهێزکردنی پێگەی خۆی و هاوپەیمانەکانی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئەنجام دەدرێن. بێگومان ئەم کردەوانە ڕەنگە کاردانەوەی نێودەوڵەتیشی لێبکەوێتەوە، چونکە نیشانەی قووڵایی دەستوەردانی ئێرانە لە کاروباری ناوخۆی وڵاتانی دیکە. حیزبوڵڵای لوبنان، وەک یەکێک لە ئەکتەرە سەرەکییەکانی میحوەری خۆڕاگری لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ڕۆڵێکی گرنگ لە سیاسەتی دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێراندا دەگێڕێت. ئەم گرووپە کە وەک قۆڵی بە وەکالەتی ئێران لە لوبنان و ناوچەکەدا کار دەکات، سوود لە پشتیوانی بەرفراوانی سەربازی، دارایی و تەنانەت مرۆیی و پزیشکی وەردەگرێت. ڕاپۆرتی ئەم دواییە کە لە ماوەی هەفتەیەک تا دە ڕۆژدا هەزار و ٥٠٠ نەشتەرگەری بۆ ٥٠٠ برینداری هەسەدە لە نەخۆشخانەکانی ئێران ئەنجام دراوە، قووڵایی ئەو پشتیوانیانە نیشان دەدات. لەم ڕاپۆرتەدا هەوڵ دەدەین ڕەهەندەکانی ئەم پرسە بکۆڵینەوە و لێکەوتە سیاسی و ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکانی شی بکەینەوە.
ئێران بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاریی پزیشکی بۆ بریندارانی هەسەدە، تەنیا دیوێکی مرۆیی هاوکاری نیشان نادات، بەڵکو پێوەندی ستراتیژی خۆی لەگەڵ ئەم گرووپە پتەوتر دەکات. ئەنجامدانی ١٥٠٠ نەشتەرگەری لە ماوەیەکی کورتدا پێویستی بە کۆکردنەوەی بەرفراوانی سەرچاوە مرۆییەکان و ئامێری پێشکەوتووی پزیشکی هەیە. ئه م ئاسته له خزمه تگوزارییه پزیشکییه کان، نیشانه ی پابه ندبوونی ئێران به حیزبوڵڵایه ، که له یارمه تی سه ڕبازی و داراییه وه ده چێته وه بۆ پێشکه شکردنی خزمه تگوزاری مرۆیی. ئەم پابەندبوونە یارمەتیدەرە بۆ بنیاتنانی متمانە و پشتبەستنی حزبوڵڵا بە ئێران. پێشکەشکردنی ئەم جۆرە خزمەتگوزاریانە بۆ هێزەکانی هەسەدە، بەتایبەتی لە هەلومەرجە سەختەکاندا، دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ پاراستنی مۆڕاڵ و کارامەیی هێزەکانی ئەم گروپە.
هێنانەوەی کەسانی سەرەکی بۆ بەرەکانی شەڕ بەشێکی گرنگی ئەم ستراتیژە. ئێران بۆ نیشاندانی هێزی نەرمی خۆی لە ناوچەکەدا ئەم کردەوانە کەڵک وەردەگرێت و هەوڵ دەدات خۆی وەک زلهێزێکی ناوچەیی نیشان بدات کە پاڵپشتی هاوپەیمانەکانی دەکات. کاریگەرییە سیاسی و ئەمنییەکان ئەم جۆرە ڕێوشوێنانە تێچووی دارایی و جێبەجێکاری زۆریان هەیە و ڕەنگە ببێتە هۆی ناڕەزایی گشتی لە بارودۆخی سەختی ئابووری ئێران. گەلی ئێران چەندین جار ڕەخنەیان لە سیاسەتەکانی دەرەوەی کۆماری ئیسلامی گرتووە کە لە جیاتی گرنگیدان بە پرسە ناوخۆییەکان، سەرنجیان لەسەر پشتیوانی لە گرووپە بە وەکالەتەکانی وەک حیزبوڵڵایە.
حزبوڵای لوبنان لە هاوکێشە ئەمنییەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا ڕۆڵێکی گرنگی هەیە. ئەم گرووپە لە لایەک هەڕەشەیە بۆ سەر ئیسرائیل و لە لایەکی دیکەشەوە ئامرازێکە بۆ نفوزی ئێران لە لوبنان و سووریا. پشتیوانی ئێران دەبێتە هۆی سەقامگیربوونی پێگەی حزبوڵڵا و لاوازبوونی حکومەتە ڕکابەرەکان. ئەم جۆرە پشتیوانییە ڕەنگە ببێتە هۆی زیادبوونی فشارە نێودەوڵەتییەکان دژی ئێران. ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی لەوان ئیسرائیل ئەم کارەی ئێران بە پێشێلکردنی بڕیارنامەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان دەزانن. لە لایەکی ترەوە ئەم ڕێکارانە دەتوانن ببنە هۆی فراوانبوونی گرژییەکان و دروستکردنی کێبڕکێی زیاتر لە ناوچەکەدا.
شیکاری ستراتیژی: بۆچی ئێران ئەم کارە دەکات؟
ئێران هەسەدە وەک ئامرازێک بۆ فراوانکردنی نفوزی خۆی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست کەڵک وەردەگرێت. لە لوبنانەوە تا سوریا و یەمەن، حیزبوڵڵا یەکێک لە پایە سەرەکییەکانی سیاسەتی ناوچەیی کۆماری ئیسلامییە. حیزبوڵڵا وەک دوژمنی سوێندخواردووی ئیسرائیل ڕۆڵێکی گرنگ لە ستراتیژی دژە ئیسرائیلی ئێراندا دەگێڕێت.
بەهێزکردنی ئەم گرووپە لە ڕێگەی پشتیوانی پزیشکی و سەربازییەوە بەشێکە لە ستراتیجی گشتیی ئێران بۆ پاراستنی گوشارەکان لەسەر ئیسرائیل ئێران ئەم جۆرە ڕێوشوێنانە بۆ نیشاندانی پابەندبوونی خۆی بە هاوپەیمانەکانی و بەهێزکردنی وێنەی "دەسەڵاتێکی خێرخوازی" لە نێو لایەنگرانیدا کەڵک وەردەگرێت. ئەم جۆرە پشتیوانییە دەتوانێت ببێتە هۆی پشتیوانی زیاتر لە نێوان گروپە لایەنگری ئێرانییەکان. پشتیوانی لە حیزبوڵڵای لوبنان کە لە لیستی ڕێکخراوە تیرۆریستییەکانی وڵاتانی ڕۆژئاوادایە، دەتوانێت ببێتە هۆی توندکردنەوەی گەمارۆکانی سەر ئێران. کەڵک وەرگرتن لە سەرچاوە ناوخۆییەکان بۆ پشتیوانی لە گرووپە بیانییەکان، بە تایبەت کاتێک گەلی ئێران لەگەڵ کێشە ئابوورییەکان خەریکی ململانێیە، ڕەنگە ببێتە هۆی ناڕەزایی و ناڕەزایەتییەکی بەربڵاو. ئەم پشتیوانیانە دەتوانێت ببێتە هۆی وەڵامدانەوەی سەربازی لەلایەن ئیسرائیلەوە یان زیادبوونی کێبڕکێی ناوچەیی لەگەڵ سعودیە و وڵاتانی عەرەبی. پاڵپشتی بەرفراوانی ئێران لە حیزبوڵڵا لەوان دابینکردنی خزمەتگوزاریی پزیشکی بۆ بریندارانی ئەم گرووپە، قووڵایی پەیوەندییە ستراتیجییەکانی نێوان ئەم دوو لایەنە نیشان دەدات. هەرچەندە ئەم کردەوانە ڕەنگە ببێتە هۆی بەهێزبوونی پێگەی ئێران لە نێو هاوپەیمانەکانیدا، بەڵام پەیوەندییان بە تەحەددای بەرچاوی ناوخۆیی، ناوچەیی و نێودەوڵەتیشەوە هەیە.